Mimari ve iç mimari proje sonrasında uygulama aşamasına hazırlık yapılarak, malzeme seçimleri, malzeme, işçilik ve uygulama tekliflerinin alınması, fiyat analizlerinin oluşturulması, en iyi kullanın şekliyle ve uygun maliyetle inşaat safhasının tamamlanması düşünülerek çalışma yapılmasıdır. Ayrıca uygulama takibi ve teknik sorumlulukla da ilgilenilerek inşaatın kalitesinin üst düzeyde tutulması amaçlanmaktadır.
BİM destekli olarak
Tüm dünyada, BIM (Yapı Bilgi Modellemesi), binaların planlanması, tasarımı ve inşasının son derece verimli ve işbirlikçi olmasını sağlamak için çok önemli ve hatta zorunlu bir süreçtir.
BİM, Building Information Modeling veya Building Information Management’ın kısaltmasıdır. Mimarların, mühendislerin, gayrimenkul geliştiricilerin, müteahhitlerin, imalatçıların ve diğer inşaat profesyonellerinin bir yapıyı veya binayı tek bir 3B model içinde planlamasını, tasarlamasını ve inşa etmesini sağlayan, işbirliğine dayalı bir süreçtir.
Dijital çakışma tespiti için seviye 3B BİM modelinin kullanılması – BİM için birincil kullanım durumlarından biridir.
Ayrıca bina veya yapı sahiplerinin erişebildiği (dolayısıyla Bina Bilgi Yönetimi) verileri kullanarak binaların işletimi ve yönetimini de kapsayabilir. Bu veriler, hükümetlerin, belediyelerin ve mülk yöneticilerinin, bina inşa edildikten sonra bile, modelden elde edilen bilgilere dayanarak bilinçli kararlar vermelerini sağlar.
Planlardan CAD’e ve 3B BİM’e
Geçmişte, belirli bir bina planı hakkında bilgi ifade etmek için planlar ve çizimler kullanılıyordu. Bu 2B yaklaşım, boyutları ve gereksinimleri görselleştirmeyi çok zorlaştırdı. Ardından, tasarımcıların dijital ortamda planların faydasını görmelerine yardımcı olan CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) geldi. Daha sonra, CAD 3B’ye döndü ve bu da planlara daha gerçekçi görseller getirdi. Şimdi, BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) standarttır – ancak sadece bir 3D modelden çok daha fazlasıdır.
Bir BİM modelini oluşturan bileşenler olan BİM nesneleri akıllıdır, geometriye sahiptir ve veri depolar. Herhangi bir öğe değiştirilirse, BİM yazılımı modeli bu değişikliği yansıtacak şekilde günceller. Bu, yapı mühendislerinin, mimarların, mekanik mühendislerinin, tasarımcıların, proje yöneticilerinin ve müteahhitlerin daha işbirlikçi bir ortamda çalışabilmesi için modelin tüm süreç boyunca tutarlı ve koordineli kalmasını sağlar.
BİM’deki “Bilgi”
BİM, bir bütün olarak, inşa edilmiş varlıkların inşası ve yaşam döngüsü yönetiminde yer alan, işbirliği içinde çalışan ve veri paylaşan tüm tarafların sürecini ifade eder. Ancak BİM’in gerçek gücü “Bilgi” de yaşar. Toplanan tüm bilgiler – kavramlaştırmadan tamamlamaya kadar – sadece saklanmaz, eyleme de geçirilebilir.
BİM modellerinde kavramsal ve inşa edilebilir tasarım arasındaki fark
Veriler, doğruluğu artırmak, ofisten sahaya tasarım amacını ifade etmek, paydaştan paydaşa bilgi aktarımını iyileştirmek, değişiklik emirlerini ve saha koordinasyon sorunlarını azaltmak ve daha sonra yenileme projeleri için mevcut binalar hakkında bilgi sağlamak için kullanılabilir.
BİM Seviyeleri
Çeşitli proje türleri için farklı BİM seviyeleri elde edilebilir. Her seviye, belirli bir “olgunluk” seviyesini gösteren farklı bir kriter grubunu temsil eder. BİM seviyeleri 0 ile başlar ve 4B, 5B ve hatta 6B BİM’e gider. Bu seviyelerin amacı, tüm süreç boyunca ne kadar etkili veya ne kadar bilginin paylaşıldığını ve yönetildiğini ölçmektir.
Peki, her seviye neleri içerir ve hangi seviyede çalıştığınızı nasıl belirleyebilirsiniz? Aşağıda, ilk üç düzeyin kısa açıklamaları ve her aşamada hangi kriterlerin yer aldığına ilişkin açıklamalar yer almaktadır.
Seviye 0. BİM: Kağıt tabanlı çizimler + sıfır işbirliği
Seviye 0. BİM, hiç işbirliği içinde çalışmamayı ifade eder. 2D CAD kullanmak ve çizimler ve/veya dijital baskılarla çalışmak 0. seviyede diye adlandırılmaktadır.
Seviye 1. BİM: 2B mimari statik ve tesisat çizimleri + bazı 3B modelleme
Konsept çalışması için 3B CAD, ancak üretim bilgilerinin ve diğer belgelerin taslağının hazırlanması için 2D kullanmak, 1. BİM demektir. Bu seviyede, CAD çizimleri ve hesapları genellikle verilerin elektronik paylaşımı yapılır.
Seviye 2. BİM: Ekipler kendi 3B modellerinde çalışır
Seviye 2 BİM, işbirlikçi bir ortamda eklemeye başlar.
2.seviyede, tüm ekip üyeleri 3B CAD modelleri kullanır ancak bazen aynı modelde kullanmazlar. Ancak, paydaşların bilgi alışverişinde bulunma şekli onu diğer seviyelerden ayırır. Yapılı bir ortamın tasarımıyla ilgili bilgiler, ortak bir dosya biçimi aracılığıyla paylaşılır.
Seviye 3. BİM: Ekipler, paylaşılan bir 3B modelle çalışır
BİM seviye 3 daha da işbirlikçidir. Her ekip üyesinin kendi 3B modelinde çalışması yerine Seviye 3, herkesin tek, paylaşılan bir proje modeli kullanması anlamına gelir. Model ‘merkezi’ bir ortamda bulunur ve herkes tarafından erişilebilir ve değiştirilebilir. Buna Open BİM denir, yani çatışmalara karşı başka bir koruma katmanı eklenerek projeye her aşamada değer katar.
Seviye 3 BİM
Tüm projenin daha iyi 3B görselleştirilmesi
Birden fazla ekip ve işlem arasında kolay işbirliği
Basitleştirilmiş iletişim ve tasarım amacının anlaşılması
Projenin her aşamasında azaltılmış yeniden çalışma ve revizyonlar
Seviye 4, 5 ve 6 BİM: Planlama, maliyet ve sürdürülebilirlik bilgilerinin eklenmesi
BİM seviye 4, bilgi modeline yeni bir unsur getiriyor: zaman. Bu bilgiler, projenin her aşamasının ne kadar zaman alacağını veya çeşitli bileşenlerin sıralanmasını belirlemeye yardımcı olan zamanlama verilerini içerir.
Ortak bir veri ortamında somut bir sıranın BİM model görünümü
Dökülme sayılarına dayalı bir yapı sıralama dökümü çalıştırmak için ortak bir veri ortamında bir 5D BİM modelini görüntüleme.
Seviye 5 BİM, bilgi modeline maliyet tahminleri, bütçe analizi ve bütçe takibi ekler. BİM’in bu seviyesinde çalışırken, proje sahipleri proje süresi boyunca hangi maliyetlerin oluşacağını takip edebilir ve belirleyebilir.
Seviye 6 BİM bilgisi, bir binanın inşa edilmeden önce enerji tüketimini hesaplamak için kullanışlıdır. Bu, tasarımcıların bir varlığın yalnızca ön maliyetlerinden daha fazlasını hesaba katmasını sağlar. Seviye 6 BİM, enerji tüketimi gereksinimlerinin doğru tahminlerini sağlar ve paydaşlara enerji açısından verimli ve sürdürülebilir yapılar inşa etme yetkisi verir.
Seviye 4, 5 ve 6 BİM
Daha verimli site planlama ve zamanlama
İnşaat aşamasındaki adımlar arasında daha verimli geçişler
Gerçek zamanlı maliyet görselleştirme
Basitleştirilmiş maliyet analizi
Uzun vadede azaltılmış enerji tüketimi
Devir teslimden sonra bina veya yapının daha iyi operasyonel yönetimi
Seviyeler boyunca çalışan herkese açıkça faydalı olan amaç ve hedefleri tanımlamıştır. Kuşkusuz, inşaatın geleceği daha da işbirliğine dayalı ve dijital olacaktır. BİM giderek daha sofistike hale geldikçe, 4D, 5D ve hatta 6D BİM bu süreçte rol oynamaya başlayacak.
Paydaşlar, artırılmış ve sanal gerçeklik kullanan BİM modellerini giderek daha fazla gözden geçiriyor. Bu uygulama, müteahhitlere ve üreticilere çakışma tespiti ve eğitimi, mimarların tasarımlarını satması ve sahiplerin yapılarını “görmesine” ve bakım ve güçlendirme için daha iyi kararlar almasına yardımcı olabilir.
Ayrıca, dünya çapında inşaatta israfı azaltmak için bir girişim var. Bunun çoğu tedarik zinciri verimsizliklerine, çatışmalara ve yeniden çalışmaya bağlanıyor. Bir BİM ortamında işbirliği içinde çalışarak, tüm bunlar çok daha az olası hale gelir ve daha iyi bir yarın için zemin hazırlar.